ไม่สำคัญที่ชื่อ

มีมาณพคนหนึ่งชื่อ บาป ภาษาไทยเรียกว่า ลามก เป็นลูกศิษย์อาจารย์ทิศาปาโมกข์ในเมืองตักสิลา เขาถูกอาจารย์เรียกชื่อเสมอๆ ว่า "เจ้าบาป เจ้าบาป" นายบาปก็เห็นว่าชื่อของตนนี้เป็นอัปมงคลเสียจริงๆ จึงเข้าไปหาอาจารย์ขอให้อาจารย์เปลี่ยนชื่อให้ใหม่ อาจารย์บอกว่า "เจ้าจงไปหาชื่อของคนที่ถูกใจเจ้ามาให้เราชื่อหนึ่งก่อน แล้วเราจะเปลี่ยนชื่อให้" นายบาปก็เที่ยวไปหาชื่อตามบ้านตามเมืองต่างๆ ครั้นไปเห็นคนเขาหามศพไปป่าช้าจึงถามว่า "คนที่ตายนี้ชื่ออะไรจ๊ะ"

คนหามศพบอกว่า "ชื่อนายอยู่"

นายบาปได้ยินดังนั้นจึงถามว่า "ชื่ออยู่ทำไมจึงตายเล่า"

คนหามศพจึงพูดว่า "ท่านนี้ช่างโง่เสียจริง คนชื่ออยู่หรือไม่ชื่ออยู่ก็ตายทั้งนั้นแหละ"

นายบาปได้ฟังแล้วก็เดินต่อไป พอถึงถนนแห่งหนึ่ง เห็นหญิงคนหนึ่งถูกโบยด้วยเชือกหนัง จึงแวะเข้าไปถามว่า "ท่านโบยหญิงนี้ทำไม"

เขาบอกว่า "มันเป็นทาสน้ำเงินของฉัน เมื่อมันจะไปจากฉัน มันก็ไม่คิดเงินให้ จึงต้องโบยมัน"

นายบาปถามว่า "หญิงนี้ชื่ออะไรไม่ทราบ"

เขาบอกว่า "ชื่อนางรวย"

นายบาปถามว่า "ชื่อรวยทำไมไม่มีเงินให้ท่านเล่า"

เขาจึงว่า "ท่านนี้ช่างโง่จริง คนชื่อรวยหรือไม่ชื่อรวยก็ตาม ถ้าไม่มีวาสนาแล้ว ก็เป็นคนยากจนได้ทั้งนั้น"

นายบาปเดินทางต่อไปถึงที่แห่งหนึ่ง เห็นชายคนหนึ่งเดินวนเวียนไปมาอยู่แถวนั้น จึงเข้าไปถามว่า "ทำไมท่านมาเดินวนเวียนอยู่เล่า"

ชายคนนั้นบอกว่า "เราหลงทางไม่รู้จะไปทางไหน"

นายบาปถามว่า "ท่านชื่ออะไรเล่า"

ชายคนนั้นบอกว่า "เราชื่อชำนาญทาง"

นายบาปพูดว่า "ชื่อชำนาญทาง ทำไมหลงทางได้"

ชายคนนั้นบอกว่า "ท่านอย่าโง่ไปเลย คนชื่อชำนาญทางหรือไม่ชื่อชำนาญทางก็อาจหลงได้ทั้งนั้น ชื่อเป็นแต่ตั้งไว้เรียกกันเท่านั้น"

นายบาปได้ฟังเช่นนั้น จึงคิดถึงชื่อคนตั้งแต่ต้นที่ไปพบมา ชื่ออยู่ก็ยังตาย ชื่อรวยก็ยังจน ชื่อชำนาญทางก็ยังหลงทาง แล้วนายบาปก็คิดต่อไปว่า ชื่อไม่สำคัญนี่ เป็นแต่ตั้งไว้อาศัยเรียกกันเท่านั้น ที่สำคัญก็อยู่ที่สุจริตทางกาย วาจา ใจ เมื่อทำดี พูดดี คิดดี แล้วจะมีชื่ออย่างไรก็ไม่แปลก นายบาปจึงล้มความตั้งใจที่จะเปลี่ยนชื่อ กลับไปหาอาจารย์เล่าความตั้งแต่ต้นให้อาจารย์ฟัง แล้วเลิกการเปลี่ยนชื่อของตน


แหล่งข้อมูลอ้างอิง   :  นิทานคติธรรม, กระทรวงศึกษาธิการ

ผู้แต่ง  :                        แปลก สนธิรักษ์